Psychoterapia poznawczo-behawioralna
Skuteczność
Terapia poznawczo-behawioralna (cognitive-behavioral therapy, CBT) to podejście, którego efekty są intensywnie badane naukowo. Już ponad 1000 badań udowodniło skuteczność metod stosowanych w terapii poznawczo-behawioralnej w szerokim spektrum problemów i zaburzeń. Dotychczas wykazano skuteczność CBT w leczeniu:
- zaburzeń lękowych
- fobii
- depresji
- zaburzeń psychosomatycznych
- zespołu stresu pourazowego (PTSD)
- zaburzeń odżywiania
- ADHD
- zaburzeń zachowania
- zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych
- uzależnień
CBT znajduje również zastosowanie w łagodzeniu objawów zaburzeń dwubiegunowych, schizofrenii, zespołu jelita drażliwego, zaburzeń osobowości.
Obecnie CBT jest terapią z wyboru w leczeniu wielu zaburzeń a w niektórych przypadkach jej skuteczność jest porównywalna z leczeniem farmakologicznym.
Dla kogo?
W ramach CBT opracowano metody leczenia dzieci, młodzieży, osób dorosłych, par. Metody CBT stosowane są również w terapii grupowej.
Założenia terapii
- istnieją wzajemne zależności (oddziaływania) między myślami, emocjami, ciałem i zachowaniem
- wiele zaburzeń i życiowych problemów wynika ze sposobu, w jaki Pacjent interpretuje rzeczywistość, zachowania ludzi, ocenia innych i siebie
- często problem utrzymuje się poprzez zachowania Pacjenta
- proces zdrowienia musi więc opierać się na zmianie sposobu myślenia i zachowania
Metody
W czasie terapii Pacjent uczy się weryfikować swój sposób myślenia, eksperymentuje zmieniając zachowania a następnie ocenia korzyści, które ta zmiana przynosi. W tym celu niezbędne jest angażowanie się Pacjenta w różnego rodzaju „domowe zadania terapeutyczne” ustalone wcześniej z Terapeutą.
CBT jest skoncentrowane na rozwiązywaniu obecnych problemów i trudności oraz uczeniu się przez Pacjenta nowych umiejętności, które zapobiegną nawrotom trudność po zakończeniu terapii. Odwoływanie się do historii życia Pacjenta konieczne jest tylko w celach diagnostycznych i oceny związku przeszłości z jego obecnym funkcjonowaniem.
Terapia poznawczo-behawioralna z natury jest krótkoterminowa, skoncentrowana na realizowaniu konkretnych, wskazanych przez Pacjenta celów terapeutycznych.
Terapia schematu
ZAŁOŻENIA TERAPII
Terapia schematu to stosunkowo nowe podejście do psychoterapii, które integruje najbardziej efektywne metody pracy z terapii poznawczo-behawioralnej, Gestalt i psychodynamicznej.
Terapia schematu opiera się na założeniu, że niezaspokojone potrzeby z dzieciństwa wpływają na funkcjonowanie człowieka także w dorosłości. Na podstawie wczesnych doświadczeń powstają schematy, a więc emocjonalne i poznawcze wzorce, które wpływają destrukcyjnie na życie osoby.
METODY
Schematy u dorosłych osób uruchamiane są poprzez sytuacje, powiązane z tymi, w których się kształtowały i wpływają na zachowanie człowieka względem innych osób, świata a także samego siebie. To, w jaki sposób człowiek reaguje emocjonalnie i behawioralnie w sytuacji uruchamiającej schemat nazywane jest trybami, natomiast sposób, w jaki próbuje sobie poradzić ze schematem, nazywane jest stylami radzenia sobie. Takie pojęcia jak potrzeby, schematy, tryby, style radzenia sobie to kluczowe elementy terapii schematu.
Dzięki terapii schematu Pacjenci uczą się jak w zdrowy sposób:
- zaspokajać swoje potrzeby
- zatrzymywać i zmieniać niekorzystne style radzenia sobie i destrukcyjne tryby
- przeciwstawiać nierealistycznym zasadom oraz zbyt krytycznym i wymagającym schematom
- określać adekwatne granice wyrażania własnych emocji.
Terapia schematu jest metodą stosowaną z powodzeniem w przypadku zaburzeń osobowości oraz problemami w relacjach interpersonalnych.